vraag 13

AnnetteNED · Bericht door **AnnetteNED** » 17-05-2018 22:34

Roken heeft effect op de gezondheid, lenen niet.

Christine Brackmann · Bericht door **Christine Brackmann** » 18-05-2018 12:53

Interessant. In alinea 3 staan twee vergelijkingen: eentje met roken en eentje met slavernij. Een deel van de leerlingen pakt die laatste vergelijking, die je ook zeker als een verkeerde én terechte vergelijking kunt interpreteren. Leerlingen wijzen er bijvoorbeeld op dat je schulden vrijwillig aangaat en dat slavernij onvrijwillig is. Terecht in de vergelijking is het antwoord dat bij vraag 15 gevraagd wordt.
Wat vinden jullie? Zien jullie goede argumenten om de tweede vergelijking (dus met slavernij) bij vraag 13 te betrekken?

Matthijs603 · Bericht door **Matthijs603** » 18-05-2018 13:21

Ik twijfel, want het gaat om een kritische lezer. Daarmee wordt bedoeld (weliswaar impliciet, door het cito, moeten leerlingen dat snappen?) dat de lezer kritisch is t.o.v. de schrijver. De vergelijking roken-lenen maakt Wijnberg, de vergelijking met de slaven wordt door Wijnberg in de mond van de overheid gelegd.

Matthijs603 · Bericht door **Matthijs603** » 18-05-2018 13:22

(Effect op de gezondheid zou ik trouwens wel goed willen rekenen).

Christine Brackmann · Bericht door **Christine Brackmann** » 18-05-2018 15:05

Matthijs603 schreef:Ik twijfel, want het gaat om een kritische lezer. Daarmee wordt bedoeld (weliswaar impliciet, door het cito, moeten leerlingen dat snappen?) dat de lezer kritisch is t.o.v. de schrijver. De vergelijking roken-lenen maakt Wijnberg, de vergelijking met de slaven wordt door Wijnberg in de mond van de overheid gelegd.

Je hebt gelijk: het maken van de vergelijking met slavernij wordt duidelijk bij de overheid gelegd.

ioo · Bericht door **ioo** » 18-05-2018 16:37

Wijnberg legt de woorden inderdaad in de mond van de overheid, maar je moet als lezer toch kritisch zijn als woorden in de mond gelegd worden. Wijnberg geeft aan de tekening zelf de interpretatie van moderne slavernij. Dit doet de overheid niet en het zijn niet de woorden van de overheid. Je zou het namelijk ook als een blok aan het been kunnen interpreteren.

De vergelijking met moderne slavernij lijkt mij dus ook juist.

Christine Brackmann · Bericht door **Christine Brackmann** » 18-05-2018 18:53

ioo schreef:Wijnberg legt de woorden inderdaad in de mond van de overheid, maar je moet als lezer toch kritisch zijn als woorden in de mond gelegd worden. Wijnberg geeft aan de tekening zelf de interpretatie van moderne slavernij. Dit doet de overheid niet en het zijn niet de woorden van de overheid. Je zou het namelijk ook als een blok aan het been kunnen interpreteren.

De vergelijking met moderne slavernij lijkt mij dus ook juist.

Ik heb het plaatje even opgezocht en inderdaad: het is echt een (vierkant) blok aan het been. Het zou eigenlijk ook raar zijn als de overheid het woord slavernij zou suggereren. Dat ligt nogal gevoelig. De vraagstelling biedt ook veel ruimte: "Een kritische lezer kan in alinea 3 een verkeerde vergelijking zien." Wat vinden anderen?

Matthijs603 · Bericht door **Matthijs603** » 19-05-2018 08:25

Dit zegt Wijnberg overigens zelf over vraag 13, in gesprek met Scholieren.com (https://www.scholieren.com/eindexamens2 ... nederlands)

Scholieren.com: Opgave 13 ging niet heel lekker bij sommige kandidaten. Hier de opgave: “Een kritische lezer kan in alinea 3 een verkeerde vergelijking zien. Leg uit waarom hier sprake zou zijn van een verkeerde vergelijking. Geef antwoord in een of meer volledige zinnen en gebruik voor je antwoord niet meer dan 10 woorden.”

Ben je het eens met de bewering van de examenmakers dat een kritische lezer in alinea 3 een verkeerde vergelijking zou kunnen zien?

Rob: Ik vind het antwoord dat de examencommissie op deze vraag geeft pertinent onjuist: het is aantoonbaar niet waar dat roken dodelijk kan zijn en lenen niet. Er zijn talloze gevallen, in Nederland en de rest van de wereld, waarbij mensen letterlijk het leven hebben gelaten door schulden. Denk aan mensen die torenhoge schulden oplopen door ziekte (vooral in de VS) en daardoor uiteindelijk hun baan, hun huis en hun leven verliezen. Kortom: met de vraag heb ik niet zozeer moeite, met het antwoord dat men verwacht wel. Ik zou als examencommissie dit punt aan alle leerlingen toekennen, ongeacht het antwoord.

Matthijs603 · Bericht door **Matthijs603** » 19-05-2018 10:18

'Roken is een keuze, een schuld is dat niet.'

Volgens mij valt dit wel te verdedigen. Het lenen zelf zou je nog als keuze kunnen zien, maar financiële verplichtingen moet in de praktijk ieder mens wel aangaan en als er eenmaal een schuld is, kan je niet van de ene op de andere dag van die schuld af. Dat kan bij roken wel.

Wel is het zo dat de kritische lezer hiermee Wijnbergs punt alleen maar sterker maakt..

Miracolo · Bericht door **Miracolo** » 19-05-2018 10:51

Matthijs603 schreef:'Roken is een keuze, een schuld is dat niet.'

Volgens mij valt dit wel te verdedigen. Het lenen zelf zou je nog als keuze kunnen zien, maar financiële verplichtingen moet in de praktijk ieder mens wel aangaan en als er eenmaal een schuld is, kan je niet van de ene op de andere dag van die schuld af. Dat kan bij roken wel.

Wel is het zo dat de kritische lezer hiermee Wijnbergs punt alleen maar sterker maakt..

Ja eens. Een aantal van mijn leerlingen geeft dit antwoord ook.